مارتین سلیگمان (Martin Seligman) پدر روانشناسی
مثبت در تئوری خود میگوید، بااینکه ۶۰ درصد از شادی با ژنتیک و محیط فرد
تعیین میشود، اما ۴۰ درصد باقیمانده به خودمان بستگی دارد. سلیگمان در
کتاب خود سه نوع متفاوت از زندگی شاد را توصیف میکند: زندگی لذتبخش، که در
آن زندگیتان را تاجاییکه میتوانید با لذت پر میکنید، زندگی درگیر که در آن
زندگی را در کار، بچهداری، عشق و تفریح میبینید و زندگی معنیدار که در آن
بالاترین نقاط قدرتتان را میدانید و از آنها برای تبدیل شدن به چیزی بسیار
بزرگتر و قویتر از آنچه که هستید استفاده میکنید. سلیگمان میگوید که از
بررسی بالاترین حد رضایت کاملاً متعجب شده است. تحقیقات نشان داده است که
جستجوی شادی هیچ ارتباطی با احساس رضایت ماندگار ندارد. درمقابل، لذت مثل
خامه و توتفرنگی است که به زندگیهای رضایتبخشی که بر پایه جستجوی همزمان
معنا و درگیری بنا شده است، شیرینی میدهد. با تمام این حرفها، افراد شاد
عادتهایی دارند که شما هم میتوانید آنها را وارد زندگیتان کنید. افراد شاد
و خوشحال، تمایلات و گرایشات خاصی دارند که آنها را در جستجوی معنا و
مفهوم زندگی یاری کرده و در طول این مسیر به آنها انگیزه میدهد. اطرافشان را با افراد شاد پر میکنند شادی
و لذت مُسری است. محققان دریافتهاند که آنهایی که اطراف خود را با افراد
شاد و سرزنده پر میکنند، احتمال بیشتری برای شاد شدن در آینده دارند. این
به تنهایی میتواند دلیل خوبی باشد که با افراد سرحال و شاد رفتوآمد کنید.
فقط وقتی لبخند میزنند که از ته دل باشد طبق
تحقیقات، حتی اگر واقعاً احساس شادی نکنید، ایجاد یک فکر شاد -- و بعد
لبخند زدن بخاطر آن -- میتواند سطح شادی شما را بالا برده و بازده کاریتان
را افزایش دهد. خیلی مهم است که لبخندتان از ته دل باشد: این تحقیق نشان
داده است که لبخند مصنوعی وقتی افکار منفی در ذهنتان است میتواند روحیهتان
را حتی بدتر هم بکند.
قابلیت انعطاف دارند براساس
تحقیقات پیتر کرامر، قابلیت انعطاف است که متضاد افسردگی است نه شادی. او
میگوید افراد شاد میدانند چطور باید بعد از شکست به وضعیت قبلی خود
برگردند. قابلیت انعطاف راهکاری است که انسانها میتوانند در مواجهه با
سختیها زندگی از آن استفاده کنند.
برای شاد بودن تلاش میکنند بله،
دقیقاً به همین سادگی: براساس دو تحقیقی که به تازگی انجام گرفته است، فقط
تلاش کردن برای شاد بودن میتواند سلامت احساسی شما را تقویت کند. تحقیقات
نشان داده است که آنهایی که فعالانه تلاش میکنند احساس شادی بیشتری کنند،
بالاترین سطح روحیه مثبت را داشتهاند.
قدر اتفاقات خوب زندگی را میدانند جشن
گرفتن دستاورهای بزرگ و دشوار زندگی خیلی مهم است اما افراد شاد به
پیروزیهای کوچک خود نیز اهمیت میدهند. وقتی برای دیدن اتفاقات خوب و مثبتی
که در زندگیمان میافتد وقت بگذاریم، یعنی پاداشهای کوچک بسیار زیادی در طول
روز به خودمان میدهیم. این میتواند تاثیری عالی بر روحیهمان داشته باشد.
دقت کردن به اتفاقات خوب زندگی، حتی اگر به کوچکی عالی شدن طعم چای تان
باشد، باعث میشود در پایان روز حس مفید بودن بیشتری کنید.
قدر لذتهای کوچک زندگی را میدانند خوردن
یک بستنی قیفی شکلاتی، دیدن یک سگ مهربان و بازیگوش، افراد شاد برای
استفاده از همه لذتهای کوچک و ساده زندگی وقت میگذارند. پیدا کردن معنا در
چیزهای کوچک و تمرین قدرشناسی از آنها به احساس شادی و رضایت عمومی از
زندگیتان منجر خواهد شد.
زمانی از وقتشان را صرف اعمال بشردوستانه میکنند بااینکه
یک روز فقط ۲۴ ساعت دارد، اما افراد مثبت بخشی از زمان خود را صرف خوبی
کردن به دیگران میکنند که در مقابل فوایدی نیز به خودشان میرسد. یک تحقیق
که سالهای طولانی به طول انجامیده بود، فواید بشردوستی و نوعدوستی را بررسی
کرده است. نتیجه این تحقیق نشان داده است که کارهای داوطلبانه هم برای
سلامت جسمی و هم روحی بسیار مفید است. افراد در کلیه سنین که برای کارهای
مختلف داوطلب میشدند شادتر بوده و از سلامت جسمی بهتر و افسردگی کمتری
برخوردار بودند.
به خودشان اجازه میدهند که گذشت زمان را فراموش کنند وقتی
شدیداً درگیر کاری میشوید که هم دشوار و چالشانگیز است و هم معنادار و
روحیهبخش، گذشت زمان را فراموش میکنید. افراد شاد به دنبال چنین حسی هستند
که خودآگاهیشان را کمتر کرده و احساس موفقیتشان را بیشتر میکند. برای اینکه
چنین حالتی اتفاق بیفتد، آن فعالیت باید به چشمتان داوطلبانه بیاید نه
اجباری و همچنین باید اهدافی مشخص برای رسیدن به موفقیت در سر داشته باشید.
بحثهای جدی را به غیبتکردنهای جزئی ترجیح میدهند برای اینکه احساس خوبی نسبت به زندگی پیدا کنید، باید گفتگوهای جزئی و پیشپاافتاده را کنار گذاشته و وارد گفتگوهای عمیقتر شوید. یکی
از پنج پشیمانی افراد رو به مرگ این است که «کاش جرات ابراز احساساتم را
داشتم». بیشتر آدمها افسوس میخورند که کاش کمتر درمورد موضوعات
پیشپاافتادهای مثل آب و هوا حرف میزنند و بیشتر درمورد آنچه در دلشان است
صحبت به میان میآوردند.
شنوندگانی خوب هستند وقتی
گوش میدهید، توانایی خود برای دریافت دانش بیشتر را تقویت میکنید که
دقیقاً متضاد زمانی است که با کلمات و افکار منحرفکننده خود، دنیا را مسدود
میکنید. گوش دادن همچنین راهی برای نشان دادن احترام به دیگران و اعتماد
به نفس است. علم و اعتماد بهنفس دلیل این است که به خودتان اطمینان داشته و
دیدی مثبت به خود دارید و درنتیجه انرژی مثبت از خود ساطع میکنید. خوب گوش
دادن مهارتی است که روابط شما را تقویت کرده و تجربیاتی رضایتبخشتر
برایتان فراهم میآورد.
ارتباطات میانفردی ایجاد میکنند فرستادن
یک پیام کوتاه به دوستان بسیار راحت است اما وقتی صحبت از سلامتیتان به
میان میآید، گرفتن پرواز هواپیما و رفتن به شهری دیگر برای دیدن یک دوست
کار سختی است. تحقیقات نشان داده است که تماسهای انسانی و داشتن روابط شخصی
با دوستان به کاهش احساس اضطراب کمک میکند.
به نیمه پر لیوان نگاه میکنند خوشبینی
فواید بسیار زیادی برای سلامتی دارد که از جمله آن میتواند به کاهش استرس،
تحمل بهتر درد و طول عمر اشاره کرد. وقتی تصمیم میگیرید که نیمه پر لیوان
را ببینید، سلامتی و شادی را هم انتخاب کردهاید.
سلیگمان بهترین خصوصیات افراد خوشبین را اینطور توصیف میکند:
«یکی از ویژگیهای بارز افراد بدبین
این است که آنها تمایل دارند که تصور کنند اتفاقات منفی و بد مدت زمان
طولانی ادامه مییابند و این افراد همه کارهایی که انجام میدهند را دستکم
گرفته و اشتباهات خود را پررنگتر میبینند. از طرف دیگر افراد خوشبین که با
همین روی نامهربان دنیا روبهرو هستند، از دیدی دقیقاً متضاد به بدشانسی
نگاه میکنند. آنها باور دارند که شکست فقط یک مانع موقتی است و تقصیر آنها
نیست. آنها تصور میکنند که بدشانسی، عوامل محیطی و افراد دیگر در ایجاد آن
نقش داشتهاند. این افراد وقتی با موقعیتی منفی و بد مواجه میشوند، آن را
چالشی برای تلاش بیشتر میبینند.
در استفاده از تکنولوژی وقفه میاندارند مدیتیشن
یا کشیدن چند نفس عمیق، جدا شدن از لوازم الکترونیکی و دوری از دنیای
ماشینی امروز، مزایای بسیار زیادی برای شادتر کردنتان دارد. حرف زدن با
موبایل میتواند فشارخونتان را افزایش داده و سطح استرستان را بالا ببرد و
نشستن مداوم پشت صفحه کامپیوتر با افسردگی و خستگی مرتبط است. مطمئناً
تکنولوژی دست از سر ما برنمیدارد اما وقفه انداختن در استفاده از آن
میتواند به مغزتان فرصت شارژ شدن دوباره و ریکاوری بدهد.
به معنویت میپردازند تحقیقات
اعمال مذهبی و معنوی را با شادی در ارتباط میبینند. عادتهای شاد بودن مثل
ابراز قدرشناسی، محبت و نیکوکاری معمولاً در تمامی دستورات دینی و مذهبی
عنوان شدهاند. در یک تحقیق مشخص شد، بچههایی که احساس میکردند زندگیشان
معنا و مفهوم دارد (که توسط دستورات دینی در آنها ایجاد شده است) بسیار
شادتر بودهاند.
ورزش یکی از اولویتهای زندگیشان است ورزش
موجب ترشح اندورفین در بدن میشود که به شادی شما کمک میکند. تحقیقات نشان
داده است که ورزش علائم افسردگی، اضطراب و استرس را کاهش میدهد و آن هم
بخاطر تولید موادی در مغز است که احساس شادی و آرامش را تقویت میکنند. به
اضافه اینکه ورزش باعث میشود بدنمان را بیشتر تحسین کنیم و حتی اگر وزنمان
پایین نیاید یا انداممان تغییر فاحشی نکند، احساس بهترین نسبت به خودمان و
بدنمان پیدا کنیم.
از خانه بیرون میروند میخواهید
احساس سرزندگی کنید؟ فقط ۲۰ دقیقه استفاده از هوای آزاد به شما حس زندگی
خواهد داد. طبیعت غذای روح است. خیلی وقتها وقتی احساس میکنیم کمانرژی
شدهایم، به یک فنجان چای روی میآوریم اما تحقیقات راه بسیار بهتری را برای
برگرداندن انرژی به بدنمان نشان میدهند: اینکه با طبیعت ارتباط برقرار
کنیم. و بااینکه بیشتر ما چایمان را داغ دوست داریم اما تحقیقات بیرون رفتن
در هوای آزاد را در هوای معتدلتر بیشتر توصیه میکنند.
بیشتر میخوابند از
دنده چپ بلند شدن فقط یک مثل قدیمی نیست. وقتی کمخوابی دارید، بیشتر در
معرض بداخلاقی، بیحوصلگی و قضاوت نادرست هستید. خواب خوب شب میتواند به
افراد برای کاهش اضطراب کمک کند. با خواب خوب، تعادل احساس افراد بسیار
بهتر خواهد بود.
زیاد میخندند قبلاً
هم شنیدهاید: خنده بر هر درد بیدرمان دواست. تحقیقات نشان داده است که
خندیدن، مادهای در بدن تولید میکند که به انسانها برای تحمل استرس و درد
کمک میکند.
براساس تحقیقات، خنده میتواند یک ورزش هم برایتان به
حساب آید. دکتر لی برک، محقق تحقیقی که در سال ۲۰۱۰ درمورد تاثیرات خنده بر
بدن انجام گرفت، توضیح میدهد که واکنش بدن به خندههای پشت سر هم درست مثل
واکنش بدن به ورزش پشت سر هم است. در همین تحقیق مشخص شد که بعضی از فواید
مربوط به ورزش کردن مثل تقویت سیستم ایمنی بدن، کنترل اشتها و بهبود
کلسترول میتواند با خندیدن هم به دست آید.
پر جنب و جوش راه میروند
تابحال دقت کردهاید که دوستان شادتان در راهرفتنشان
قدمهای بلند برمیدارند؟ در تحقیقی که توسط سارا اسنودگراس، روانشناسی از
دانشگاه فلوریدا، انجام گرفت، از شرکتکنندگان خواسته شد که یک راهپیمایی سه
دقیقهای انجام دهند. از نیمی از شرکتکنندگان خواسته شد که موقع راه رفتن
قدمهای بلند بردارند، دستهای خود را تکان داده و سرشان را بالا نگه دارند.
این شرکتکنندگان گزارش دادند که بعد از اتمام راهپیمایی احساس شادی بسیار
بیشتری نسبت به شرکتکنندگانی که قدمهای کوتاه برمیداشته و حین راه رفتن
نگاهشان را به پاهایشان میدوختهاند، داشتهاند.
اگر میخواهید دنیا را تغییر دهید، اول خودتان را عوض کنید
نگاهی به اطرافتان بیندازید. هر جا که باشید، هر کاری که میکنید، بایستید و کمی اطرافتان را بررسی کنید. هر چیزی که میبینید: مبلتان، صندلیتان، میز کارتان، یخچالتان، غذایی که میخورید، اتوبوسی که برای رسیدن به محلکار سوار میشوید، … همه اینها یک زمان وجود نداشتند.
اگر کمی به عقب برگردیم، آدمها هم وجود نداشتند. زمین ۴.۵ میلیارد سال است که وجود دارد و آدمهای مدرن حدود ۲۰۰ هزار سال. رشد و پیشرفت شگرف انسان فقط طی ۲۰۰ هزار سال است که اتفاق افتاده است یعنی ۰.۰۰۴ ٪ از وجود زمین.
اینهمه چطور از هیچ ساخته شده است؟ همه اینها مدیون ذهن و قدرت تخیل انسان است. وقتی عقل انسانی روی این سیاره به وجود آمد، همه چیز به سرعت شروع به تغییر کرد و از آن به بعد هر روز رشد کرده و جدیدتر شد.
قدرت ذهن انسان فوقالعاده است. بااینکه تا به امروز انسان بسیار جلو آمده و چیزهای زیادی یاد گرفته است اما هنوز نتوانسته همه رمز و رموز مغز انسان را دریابد. واقعیت تلخ این است که انسانهای زیادی به خودشان زحمت نمیدهند که به مسائل از این دید نگاه کنند؛ بیشتر آدمها قدرتی که در دست دارند را نمیشناسند - قدرت تغییر دادن دنیا.
بااینکه اگر ذهنتان را به آن معطوف کنید، واقعاً میتوانید دنیا را تغییر دهید اما اول باید کوچک شروع کنید -- اول باید چیزهایی که در اطرافتان است را تغییر دهید. بعد میتوانید از آن بیرون بیایید. بهترین جایی که میتوانید از آن شروع کنید، خودتان هستید. اول زندگی که دوست دارید داشته باشید را با همه زیباییاش تجسم کنید.
از پایه شروع کنید: دوست دارید خانهتان چه شکلی باشد؟ آیا آن را تمیز، مرتب و منظم تصویر میکنید؟ یا مثل الان ریخته و پاشیده؟ روزتان را چطور تجسم میکنید؟ خوب، در دنیای ایدآلتان ممکن است جایی برای کار نباشد، اما یک برنامه عالی روزانه در محدودهای که الان میتوانید داشته باشید، برای شما چگونه است؟
آیا زود از خواب بیدار میشوید، کمی ورزش میکنید و یک شروع پرانرژی برای روزتان دارید؟ یا اینکه شب به موقع نخوابیدهاید و به همین دلیل در آخرین لحظه با هزار بدبختی از خواب بیدار میشوید؟
برنامه روزانهای که با آن مشکل دارید را عوض کنید، عادتهای بدتان را تغییر دهید، و زندگیتان را تغییر دهید. همه آنها با قدرت ذهن شما امکانپذیر است. رمز کار تمرکز است. دنیا به طریقی نسبتاً ساده کار میکند. به طور کلی چیزی اتفاق میافتد و بر رخ دادن چیزی دیگر تاثیر میگذارد.
تنها راه پیش رفتن این است که تمرکزتان را روی کاری که در دست دارید معطوف کنید چون به همین ترتیب زندگی که میخواهید داشته باشید را خواهید ساخت.
تمام افکارتان باید روی یک جنبه از زندگیتان که میخواهید تغییر دهید متمرکز باشد. روی نحوه تغییر چیزها تمرکز کنید. اگر میخواهید اندامتان را درست کنید، باید تمرکزتان را روی غذاهای سالم، ورزش و زندگی سالم معطوف کنید. تصور کنید اندامی که همیشه دوست داشتید را دارید، بدنی که سلولهای آن با غذاهای سالم و مغذی تشکیل شدهاند، بدنی قوی و متناسب.
اگر میخواهید موسیقیدانی عالی شوید، باید خودتان، ذهنتان و لزوماً زندگیتان را در موسیقی غرق کنید. میخواهید یک نقاش یا مجسمهساز شوید؟ باید همانطور زندگی کنید. هر چیزی یک نقطه شروع دارد - نیازی نیست همه چیز را کند پیش ببرید یا قدمهای کوچک بردارید.
اگر تمرکز کنید میتوانید زندگی یک هنرمند، آرشیتکت، موسیقیدان، سرمایهدار یا آشپز را داشته باشید. فقط باید آن زندگی را در ذهنتان ایجاد کنید. زندگی که آرزو دارید داشته باشید را با نوع موفق زندگی که دوست دارید داشته باشید اشتباه نگیرید. اینکه بخواهید آن کسی شوید که میخواهید ساده است اما اضافه کردن بقیه جزئیات به یک عمر نیاز دارد.
مثلاً یک رقصنده موفق شدن به سالها یا حتی دهها سال تمرین و پشتکار نیاز دارد اما فقط یک رقصنده شدن چیز زیادی طول نمیکشد. فقط کافی است که انتخاب کنید یک رقصنده باشید، سبک زندگی یک رقصنده را انتخاب کرده و همه خوبیها و بدیهای آن زندگی را بپذیرید. بعد باید به بهترین شکل ممکن سعی کنید داخل آن قالب زندگی کنید.
اینکه همیشه و هر لحظه متمرکز زندگی کنید کار سختی است - اما به مرور زمان سادهتر میشود و پیشرفت را در خودتان خواهید دید. اگر روی بهتر کردن خودتان و موقعیتتان تمرکز کنید، مطمئناً پیشرفت خواهید کرد. اما یادتان باشد: هیچ راه میانبری وجود ندارد.
ممکن است ناگهان بخت با شما یار شده و خیلی زود خودتان را در قطار سریعالسیر پیشرفت ببینید اما ممکن است این اتفاق هم نیفتد. مدتی زمان میبرد تا احساس کنید که پیشرفت کردهاید.
اما هر پیشرفتی که دارید، حتی کوچکترین آنها، باز هم پیشرفت به حساب میآید. پس مثبت باشید و تمرکزتان را از دست ندهید. اسیر دامی نشوید که ذهن بسیاری را در مسیر موفقیت، در مسیر زندگی که احساس میکنند برای کامل شدن باید داشته باشند، درگیر کرده است.
منفیگرایی خیلی بیشتر از کمونیسم آرزو بر باد داده است. برای پیشرفت لازم است که مثبت باشید. اگر مثبت باشید و باور داشته باشید که میتوانید به هدفتان برسید، مطمئن باشید که این اتفاق خواهد افتاد. اگر به ذهنتان اجازه دهید که با منفیگرایی مسموم شود، هر کاری هم که بکنید، ناگزیر از شکست خواهید بود.
«چه فکر کنید که میتوانید، چه فکر کنید که نمیتوانید، در هر دو حالت حق با شماست.»
-- هنری فورد
دنیا از هیچ ساخته شده است. شما هم میتوانید دنیای خودتان را از هیچ بسازید - فقط با استفاده از ذهنی که با آن متولد شدهاید. از غوطه خوردن در افکار منفی که شما را عقب میکشند خودداری کنید.
اگر به دنبال پیشرفت هستید، پس نیاز به تغییر دارید - خودتان باید این تغییر باشید. بقیه چیزهای غیرضروری که زندگیتان را با آنها پر کردهاید را دور بریزید. همه چیز را ساده کنید. قالبی برای خودتان درست کنید و شروع به پر کردن آن کنید. به خودتان فرصت دهید که روی افکار مثبت تمرکز کنید - روی راهی که دوست دارید اوضاع پیش برود، روی تاثیری که دوست دارید بر جای بگذارید.
این کار را بارها و بارها تکرار کنید و همه افکار منفی را از خودتان دور کنید تا زمانی برسد که به آن افکار مثبت رسیده و آنها را به واقعیت تبدیل کنید. وقتی همه چیز روی غلطک افتاد، نیرویی که با خودتان میآورید راه را برایتان آسانتر خواهد کرد. شما قدرت تغییر دادن دنیا را دارید؛ هیچ بهانهای ندارید که بگویید نمیتوانید خودتان را تغییر دهید.